کروز کنترل خودرو چیست؟

به گزارش خودران، تاریخچه کروز کنترل به قرن هفدهم و هجدهم برمی‌گردد، زمانی که مهندسانی مانند جیمز وات سیستم‌های کنترل سرعت را برای موتورهای بخار توسعه دادند. اما نسخه مدرن آن در سال ۱۹۴۸ توسط مهندس آمریکایی رالف تیتور اختراع شد. تیتور، که از پیشگامان گیربکس اتوماتیک بود، این ایده را پس از تجربه نوسانات سرعت در سفر با وکیلش پیاده کرد.

در سال ۱۹۵۰، سیستم اولیه با محاسبه سرعت از چرخش میل محرک و کنترل دریچه گاز توسط موتور الکتریکی ساخته شد. اولین کاربرد آن روی کرایسلر امپریال در ۱۹۵۸ بود، که از کابل سرعت‌سنج و موتور دوجهته استفاده می‌کرد. کادیلاک بعداً آن را با نام “کروز کنترل” بهبود بخشید. این سیستم ابتدا در آمریکا به دلیل مسافت‌های طولانی بزرگراهی محبوب شد و سپس به اروپا رسید، اما محدود به خودروهای لوکس بود.

نحوه عملکرد کروز کنترل

کروز کنترل با ثابت نگه داشتن سرعت، رانندگی در مسیرهای مستقیم را آسان می‌کند و خستگی را کاهش می‌دهد.

فعال‌سازی: در خودروهای اتوماتیک، دکمه شروع روی فرمان را فشار دهید، سپس با دکمه Set سرعت دلخواه را تنظیم کنید. سیستم در سرعت‌های بالای ۳۰-۴۰ کیلومتر فعال می‌شود.

عملکرد فنی: در مدل‌های قدیمی، کابل به پدال گاز متصل بود و آن را ثابت نگه می‌داشت. در خودروهای مدرن، ECU (واحد کنترل الکترونیکی) با سنسورها دریچه گاز را بدون کابل کنترل می‌کند. اگر شیب جاده یا باد سرعت را تغییر دهد، سیستم با تنظیم دریچه گاز یا تعویض دنده (در اتوماتیک) سرعت را حفظ می‌کند. در شیب‌های شدید، سیستم از مدار خارج می‌شود.

در خودروهای دستی: تعویض دنده دستی لازم است، که لذت را کاهش می‌دهد. سرعت را می‌توان با دکمه‌های روی فرمان تنظیم کرد. در ایران، این سیستم به‌صورت آپشن است، اما می‌توان آن را روی خودروهای اقتصادی نصب کرد.

کروز کنترل تطبیقی (Adaptive Cruise Control)

نسل پیشرفته کروز کنترل در سال ۱۹۹۰ توسط میتسوبیشی معرفی شد و در ۱۹۹۹ توسط مرسدس بنز روی S-Class کامل‌تر گردید. این سیستم با سنسورها، رادارها و دوربین‌ها فاصله با خودرو جلو را تشخیص می‌دهد و در صورت نیاز، سرعت را کاهش می‌دهد یا ترمز اضطراری اعمال می‌کند.

در مدل‌های مدرن، با GPS و توپوگرافی جاده ادغام می‌شود (مانند سیستم بنز برای کامیون‌ها) تا مصرف سوخت را کاهش دهد. هوندا نیز روی نسخه هوشمند آن کار می‌کند که سرعت ترافیک را ۲۳% افزایش و مصرف سوخت را ۸% کاهش می‌دهد. این سیستم برای ترافیک شهری ایده‌آل است و ایمنی را افزایش می‌دهد.

مزایا کروز کنترل

1. کاهش مصرف سوخت: با ثابت نگه داشتن سرعت و جلوگیری از شتاب و ترمز ناگهانی، به‌ویژه در بزرگراه‌ها.
2. افزایش ایمنی: کاهش خستگی راننده در مسیرهای طولانی و پیشگیری از تصادفات (به‌ویژه در مدل تطبیقی با ترمز خودکار).
3. راحتی بیشتر: کنترل خودکار سرعت و حفظ فاصله طولی، رانندگی را لذت‌بخش‌تر می‌کند.

معایب کروز کنترل

• اتکای بیش از حد می‌تواند باعث خواب‌آلودگی یا عدم ترمز به‌موقع شود و منجر به تصادف گردد.
• در مدل‌های عادی، راننده باید دستی ترمز بزند، که ممکن است به تأخیر بیفتد.
• در شرایط مه‌آلود یا بارانی، سنسورها ممکن است مختل شوند.
• فعال نشدن در سرعت‌های پایین، آن را برای شهر نامناسب می‌کند.

جمع‌بندی

کروز کنترل از یک اختراع ساده به سیستم هوشمندی تبدیل شده که ایمنی و راحتی رانندگی را افزایش می‌دهد. مدل تطبیقی آن آینده خودروهای خودران را نشان می‌دهد، اما استفاده درست ضروری است تا از معایب جلوگیری شود. در ایران، نصب آن روی خودروهای اقتصادی می‌تواند گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای کاهش خستگی و مصرف سوخت باشد.

سوالات متداول (FAQ)

۱. کروز کنترل در چه سرعت‌هایی فعال می‌شود؟
معمولاً بالای ۳۰-۴۰ کیلومتر بر ساعت؛ در سرعت‌های پایین وارد مدار نمی‌شود.

۲. تفاوت کروز کنترل عادی و تطبیقی چیست؟
تطبیقی فاصله با خودرو جلو را تشخیص می‌دهد و ترمز خودکار اعمال می‌کند، اما عادی فقط سرعت را ثابت نگه می‌دارد.

۳. آیا می‌توان کروز کنترل را روی خودروهای ایرانی نصب کرد؟
بله، در مراکز مجاز می‌توان آن را به‌صورت دستی روی خودروهای اقتصادی نصب کرد.

۴. کروز کنترل چگونه مصرف سوخت را کاهش می‌دهد؟
با ثابت نگه داشتن سرعت و جلوگیری از نوسانات شتاب و ترمز.

۵. آیا کروز کنترل برای جاده‌های شیب‌دار مناسب است؟
بله، تا حدی؛ اما در شیب‌های شدید از مدار خارج می‌شود و نیاز به دخالت راننده دارد.