نقش حیاتی رله دوبل در سیستم برق خودرو و علائم خرابی آن
رله دوبل یکی از قطعات کلیدی خودروهای انژکتوری است که تأمین برق ECU، پمپ‌بنزین و اجزاء حیاتی موتور را بر عهده دارد. خرابی آن می‌تواند باعث روشن‌نشدن خودرو یا خاموشی ناگهانی شود. آگاهی از وظایف، محل نصب و نشانه‌های خرابی این قطعه، اولین گام در عیب‌یابی صحیح سیستم برق خودرو
به گزارش خودران، رله دوبل یکی از قطعات کلیدی در سیستم برق‌رسانی خودروهای انژکتوری است که وظیفه دارد برق موردنیاز ECU و مجموعه‌ای از قطعات حیاتی موتور را تأمین کند. خرابی این قطعه می‌تواند به‌سادگی منجر به روشن‌نشدن خودرو یا بد کارکردن آن شود. شناخت ساختار، عملکرد و علائم خرابی رله دوبل، به رانندگان و تعمیرکاران کمک می‌کند تا مشکلات را سریع و دقیق شناسایی کنند.
تعریف رله دوبل و ساختار آن
رله دوبل یک مجموعه الکتریکی شامل کانکتور ۱۵راهه و دو رله مجزا است که با همکاری هم، وظیفه برق‌رسانی به قطعاتی مانند پمپ‌بنزین، انژکتورها، کوئل، سنسور اکسیژن، شیر برقی کنیستر، المنت گرم‌کن دریچه گاز و خود ECU را برعهده دارند. هر رله از یک سیم‌پیچ با هسته بوبین مغناطیسی و کنتاکت‌های ورودی و خروجی تشکیل شده است.
پایه‌های کانکتور وظایف مشخصی دارند؛ برای مثال:
- پایه ۱: برق ECU در حالت سوئیچ باز
- پایه ۴: برق انژکتورها
- پایه ۵: برق کوئل
- پایه ۱۳: برق پمپ‌بنزین
- پایه ۱۰: برق ECU در حالت سوئیچ بسته
نقش و مراحل عملکرد رله دوبل
عملکرد رله دوبل در سه مرحله رخ می‌دهد:
- سوئیچ بسته: از پایه ۱۰ برق ۱۲ ولت به ECU می‌رسد.
- باز کردن سوئیچ: ECU برق را به پمپ‌بنزین، کوئل، انژکتورها و سایر مصرف‌کنندگان ارسال می‌کند.
- خودروی روشن: برق‌رسانی به تمام این اجزاء به‌صورت مداوم ادامه دارد.
در هر مرحله اگر تغذیه برق قطع شود، موتور روشن نخواهد شد یا وسط کار خاموش می‌شود.
محل قرارگیری رله دوبل
مکان نصب این قطعه باتوجه‌به مدل خودرو متفاوت است:
- پژو ۲۰۶: در محفظه BM34
- پژو ۴۰۵ و سمند: بالای رادیاتور به‌صورت افقی
- پراید: کنار باتری و مخزن آب رادیاتور
- بسیاری از مدل‌ها: در محفظه ECU
علائم خرابی رله دوبل
نشانه‌های عمومی خرابی شامل:
- روشن‌نشدن خودرو پس از استارت
- عدم شنیدن صدای پمپ‌بنزین بعد از باز کردن سوئیچ
- روشن‌نشدن چراغ چک هنگام بازشدن سوئیچ
- خاموش شدن ناگهانی موتور حین کار
- بد کار کردن موتور به دلیل عملکرد ناپایدار برق‌رسانی
روش‌های تست و عیب‌یابی رله دوبل
- تست ولتاژی:
بررسی ولتاژ پایه‌های ثابتی مثل ۲، ۸، ۱۱ و ۱۵ با ولت‌متر. افت ولتاژ یا عدم تغذیه نشان‌دهنده ایراد در سیم‌کشی یا خود رله است.
- تست با دستگاه دیاگ:
از طریق بخش تست عملگرها، عملکرد پمپ‌بنزین و صدای پلاتین رله بررسی می‌شود.
- تست اهمی:
چک‌کردن مقاومت بین پایه‌های مرتبط؛ مقادیر غیر استاندارد بیانگر خرابی داخلی است.
- بررسی ظاهری:
وجود آثار سولفاته یا ذوب‌شدگی روی پایه‌ها می‌تواند نشانه آسیب باشد.
برق‌رسانی رله دوبل از کجا تأمین می‌شود؟
برق از باتری و از طریق فیوز اصلی جعبه‌فیوز به رله دوبل منتقل می‌شود. فعال‌سازی آن بعد از تأیید ECU صورت می‌گیرد تا برق به پمپ‌بنزین، انژکتور و کوئل‌ها برسد. خرابی فیوز، سیم‌کشی یا خود رله می‌تواند روند روشن‌شدن خودرو را مختل کند.
نگهداری و پیشگیری از خرابی
- استفاده از فیوز مناسب و باکیفیت
- جلوگیری از نفوذ آب یا رطوبت به محفظه موتور
- بازدید دوره‌ای سوکت و تمیز کردن اتصالات
- پرهیز از استفاده لوازم برقی غیر استاندارد که فشار بر سیستم برق وارد می‌کند
سخن پایانی
رله دوبل، قلب تپنده سیستم برق‌رسانی خودروهای انژکتوری است. خرابی آن نه‌تنها مانع روشن‌شدن خودرو می‌شود، بلکه عملکرد سیستم سوخت‌رسانی و جرقه‌زنی را نیز مختل می‌کند. آشنایی با محل نصب، علائم خرابی و روش‌های تست، باعث می‌شود رانندگان با دیدی آگاه‌تر به مشکلات برقی خودرو رسیدگی کنند و قبل از صرف هزینه‌های سنگین، عیب را دقیق بیابند.
سوالات متداول
۱. رله دوبل چیست؟
یک قطعه الکتریکی برای تغذیه ECU و قطعات حیاتی موتور در خودروهای انژکتوری.
۲. خرابی رله دوبل چه نشانه‌هایی دارد؟
روشن‌نشدن خودرو، عدم صدای پمپ‌بنزین، خاموش‌شدن ناگهانی و روشن‌نشدن چراغ چک.
۳. تست رله دوبل چگونه انجام می‌شود؟
با ولت‌متر، اهم‌متر یا دستگاه دیاگ و بررسی فیزیکی اتصالات.
۴. محل نصب آن کجاست؟
در برخی خودروها داخل محفظه ECU، در برخی بالای رادیاتور یا کنار باتری.
۵. آیا خرابی رله دوبل با تعمیر حل می‌شود؟
گاهی با تمیزکردن یا ترمیم اتصالات؛ اما در اکثر موارد تعویض کامل توصیه می‌شود.
