رقابت پشت صحنه میان قدرت و جغرافیای فناوری

به گزارش خودران، فناوری خودران نقطه تلاقی سه محور اصلی است: هوش مصنوعی، حاکمیت داده و سرمایه صنعتی.

در دهه ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰، بیش از ۶۰ کشور در حال رقابت برای تصاحب زیرساخت‌های نرم‌افزاری، نقشه‌برداری سطح بالا و سامانه‌های یادگیری جاده‌ای هستند. بر اساس تحلیل Statista (۲۰۲۵)، بازار خودروهای خودران تا سال ۲۰۳۰ به رقم حیرت‌انگیز ۱.۹ تریلیون دلار می‌رسد — اما این رشد در همه نقاط جهان به شکل برابر نیست.

جدول مقایسه جهانی فناوری خودران (۲۰۲۴):

تحلیل روندها

1. چین؛ آزمایشگاه سرعت فناوری:

   چین مدل «آزمایش در میدان باز» را در پیش گرفته و بیش از ۴۵۰ هزار خودروی نیمه‌خودران در جاده‌های خود دارد. چابکی سیاسی پکن به آن اجازه داده تا سریع‌تر از غرب، خودران‌های سطح ۴ را تجاری کند.

2. آمریکا؛ سلطه داده‌های الگوریتمی:

   ایالات متحده با تمرکز بر هوش مصنوعی تصمیم‌گیرنده، عملاً استاندارد نرم‌افزار خودران را جهانی کرده است. نسخه‌های بتای Tesla FSD و Waymo One در واقع پایگاه‌های جمع‌آوری داده بی‌وقفه‌اند.

3. اروپا؛ مسیر اخلاق و قانون:

   آلمان و سوئد cautious اما مسئولانه حرکت کرده‌اند. آن‌ها می‌خواهند قبل از ورود سطح ۴، چارچوب‌های اخلاقی و بیمه‌ای را محکم تعریف کنند تا مسئولیت انسانی در جاده گم نشود.

4. ایران؛ ایستگاه در آغاز مسیر:

   در ایران، پروژه‌های خودران بیشتر در سطح تحقیقاتی و آزمایشی هستند. زیرساخت‌های ۵G و نقشه‌یابی دیجیتال شهری هنوز تکمیل نشده‌اند، اما همکاری‌های مراکز هوش مصنوعی با صنایع خودروسازی می‌تواند مرحله ۲ تا ۳ را در یک دهه آینده ممکن کند.

جمع‌بندی

جهان خودران در سکوتی پرهیاهو می‌جنگد؛ جنگی که نه با موتور و پیست، که با داده و الگوریتم تعیین می‌شود. برنده‌ی آینده، نه شرکت یا کشوری با قوی‌ترین خودرو، بلکه قدرتی است که بیشترین «داده» و «درک از تصمیم انسانی» را در اختیار دارد. برای ایران، مسیر موفقیت در خودران‌ها از مرز سخت‌افزار آغاز نمی‌شود، بلکه از جاده‌ی سیاست داده و زیرساخت دیجیتال ملی عبور می‌کند.