خودران‌ها در تیررس هکرها؛ نبرد پنهان امنیت سایبری در جاده‌های هوشمند
با هر خط کدی که به خودروها اضافه می‌شود، یک درب پشتی برای نفوذگران باز می‌شود. خودروهای خودران، که اساساً دیتاسنترهای متحرک هستند، اکنون به هدف اصلی هکرها تبدیل شده‌اند و امنیت سایبری را به مهم‌ترین چالش در مسیر انقلاب حمل‌ونقل بدل کرده‌اند.
به گزارش خودران، فناوری خودران در حال بازتعریف مفهوم «ایمنی خودرو» است. تا دیروز، ایمنی به معنای کیسه هوا، ترمز ABS و بدنه مستحکم بود؛ اما امروز، به معنای دیوار آتش (Firewall)، رمزنگاری داده‌ها و مقاومت در برابر حملات سایبری است. یک خودروی خودران سطح ۴ یا ۵، با بیش از ۱۰۰ میلیون خط کد و ده‌ها سنسور متصل به اینترنت، یک شبکه پیچیده و آسیب‌پذیر است.
نقشه تهدیدات سایبری علیه خودران‌ها
-
حملات به سنسورها (Sensor Spoofing): هکرها می‌توانند با ارسال سیگنال‌های جعلی، سنسورهای لیدار (Lidar) یا رادارهای خودرو را فریب دهند تا موانع غیرواقعی را ببینند یا موانع واقعی را نادیده بگیرند. این نوع حمله می‌تواند مستقیماً به یک تصادف مرگبار منجر شود.
-
نفوذ به شبکه داخلی خودرو (CAN Bus Attack): شبکه کنترل‌کننده (CAN) مغز متفکر خودرو است که فرمان‌ها را بین موتور، ترمز و سیستم‌های کنترلی منتقل می‌کند. نفوذ به این شبکه به هکر اجازه می‌دهد کنترل کامل خودرو را در دست بگیرد—از خاموش کردن موتور در اتوبان تا از کار انداختن ترمزها. (نمونه واقعی: هک جیپ چروکی در سال ۲۰۱۵ که از راه دور کنترل شد).
-
باج‌افزارهای خودرویی (Automotive Ransomware): تصور کنید صبح برای رفتن به محل کار، خودروی شما روشن نمی‌شود و روی نمایشگر این پیام ظاهر می‌شود: «برای بازپس‌گیری کنترل خودرو، مبلغی را واریز کنید.» این سناریو دیگر علمی-تخیلی نیست و به یکی از نگرانی‌های اصلی شرکت‌های امنیتی تبدیل شده است.
استراتژی جهانی برای مقابله
در پاسخ به این تهدیدات، صنعت خودرو به سمت پارادایم «امنیت در طراحی» (Security by Design) حرکت کرده است. استانداردهایی مانند ISO/SAE 21434 شرکت‌ها را ملزم می‌کنند که امنیت سایبری را در تمام مراحل—از طراحی اولیه تا تولید و نگهداری نرم‌افزار—لحاظ کنند. شرکت‌های پیشرو مانند Mobileye و Nvidia در حال توسعه پلتفرم‌های سخت‌افزاری با لایه‌های امنیتی داخلی هستند تا از این حملات جلوگیری کنند.
ایران و چالش امنیت خودران
برای ایران که در ابتدای مسیر توسعه فناوری خودران قرار دارد، این یک فرصت و تهدید همزمان است. فرصت از این جهت که می‌توان زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های ملی را از ابتدا با بالاترین استانداردهای امنیتی طراحی کرد. تهدید از آن جهت که هرگونه غفلت در این حوزه می‌تواند پروژه‌های ملی را در آینده با ریسک‌های امنیتی فلج‌کننده مواجه سازد.
جمع‌بندی
آینده فناوری خودران نه در جاده‌ها، بلکه در دنیای دیجیتال رقم می‌خورد. اعتماد عمومی به این خودروها تنها زمانی جلب خواهد شد که مردم مطمئن باشند خودروی هوشمندشان در برابر یک هکر ناشناس، به اندازه یک تصادف فیزیکی ایمن است. نبرد آینده، نبردی برای حفاظت از روح دیجیتال خودروهاست.
