خودروسازان و مسیر بورس کالا
با وعده وزارت صمت برای اصلاح قیمت خودرو تا پایان خردادماه، خودروسازان مسیر عرضه در بورس کالا را در پیش گرفته‌اند. این تصمیم با مخالفت شورای رقابت روبه‌رو شده و آینده بازار خودرو را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
به گزارش خودران، عرضه خودرو در بورس کالا بار دیگر به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات صنعت خودرو تبدیل شده است. خودروسازان ایرانی که از زیان‌دهی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری خسته شده‌اند، تصمیم گرفته‌اند محصولات خود را از طریق بورس کالا عرضه کنند. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که شورای رقابت همچنان با این روش مخالف است و آن را غیرقانونی می‌داند.
تاریخچه
برای اولین بار در سال ۱۴۰۱، خودروهایی مانند هایما، پژو ۲۰۷ و تارا در بورس کالا عرضه شدند. با این حال، این روند به دلیل مخالفت شورای رقابت متوقف شد. اکنون، با اعلام وزارت صمت مبنی بر اصلاح قیمت خودرو تا پایان خردادماه، خودروسازان بار دیگر به دنبال استفاده از ظرفیت بورس کالا هستند.
عادل پیرمحمدی، مدیرعامل ایران خودرو، در این باره گفته است که شرایط فعلی صنعت خودرو دیگر قابل تحمل نیست و ورود به بورس کالا تنها راهکار موجود برای کاهش زیان و شفافیت در عرضه محصولات است.
مخالفت شورای رقابت و چالش‌های پیش رو
شورای رقابت بار دیگر با عرضه خودرو در بورس کالا مخالفت کرده و این اقدام را تخلف دانسته است. این نهاد معتقد است که چنین روشی می‌تواند حقوق مصرف‌کنندگان را نادیده بگیرد. با این حال، خودروسازان این تصمیم را قانونی و شفاف می‌دانند و معتقدند که بورس کالا می‌تواند به کاهش اختلاف قیمت میان کارخانه و بازار کمک کند.
دلایل خودروسازان برای ورود به بورس کالا
خودروسازان علت اصلی این تصمیم را زیان‌دهی ناشی از قیمت‌گذاری دستوری عنوان کرده‌اند. افزایش هزینه‌های تولید، رشد دوبرابری هزینه‌های گمرکی و افزایش ۴۰ درصدی دستمزدها از جمله عواملی هستند که فشار زیادی بر خودروسازان وارد کرده‌اند. بدهی انباشته این شرکت‌ها به ۲۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده و تولیدکنندگان قطعه نیز به دلیل عدم پرداخت مطالبات، با مشکلات جدی مواجه شده‌اند.
سه سناریوی پیش روی قیمت‌گذاری خودرو
با توجه به شرایط موجود، سه سناریو برای آینده قیمت‌گذاری خودرو مطرح شده است:
- فشار بر دولت: خودروسازان با مطرح کردن عرضه در بورس کالا، به دنبال فشار بر دولت برای تسریع اصلاح قیمت‌ها هستند.
- عدم تمکین از شورای رقابت: خودروسازان ممکن است با اتکا به خصوصی‌سازی، عرضه در بورس کالا را بدون مجوز ادامه دهند.
- راه‌حل موقت: عرضه موقت خودرو در بورس کالا تا زمان نهایی شدن اصلاح قیمت‌ها.
آیا بورس کالا راه‌حل نهایی است؟
تجربه سال ۱۴۰۱ نشان داد که عرضه خودرو در بورس کالا می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان باشد. در این روش، مصرف‌کنندگان خودرو را با قیمتی ارزان‌تر از بازار خریداری کردند و خودروسازان نیز درآمد بیشتری نسبت به قیمت‌های مصوب کسب کردند.
با این حال، این روش در سطح جهانی بی‌سابقه است و تنها در شرایط خاص ایران می‌تواند به عنوان جایگزینی برای قیمت‌گذاری دستوری مطرح شود.
