انواع کیسه هوا خودرو و نقش حیاتی آن در تصادفات
ایربگ یا کیسه هوا، یکی از مهم‌ترین فناوری‌های ایمنی خودرو است که طی چند دهه از یک نوآوری ساده به سیستمی پیچیده با انواع مختلف تکامل یافته است. از ایربگ‌های جلو و کناری تا مدل‌های ویژه مانند ایربگ زانو و ایربگ عابر پیاده، این سیستم‌ها با هدف کاهش آسیب‌های تصادف طراحی و توسعه یافته‌اند.
به گزارش خودران، ایربگ یا کیسه هوا، با تلفظ صحیح «اربِگ» (Airbag)، امروز یکی از کلیدی‌ترین سیستم‌های ایمنی خودرو محسوب می‌شود. کارکرد اصلی آن جلوگیری از برخورد سر و بخش‌های حساس بدن به قسمت‌های داخلی و سخت کابین خودرو در لحظات بحرانی تصادف است. ایربگ مانند یک بالش بادی در کسری از ثانیه فعال شده و می‌تواند جان سرنشینان را نجات دهد.
ایربگ چیست و چرا مهم است؟
سیستم ایربگ در واقع مکمل کمربند ایمنی است و هیچ‌کدام به‌تنهایی قادر به حفاظت کامل نیستند. در بسیاری از خودروهای مدرن، سنسورهای پیشرفته در نقاط مختلف بدنه نصب شده‌اند که ضربه، واژگونی یا حتی برخورد جانبی را تشخیص می‌دهند. پس از شناسایی تصادف، تنها ۱۵ میلی‌ثانیه طول می‌کشد تا فرمان باز شدن ایربگ صادر شود.
فرآیند باد شدن ایربگ با یک واکنش شیمیایی سریع آغاز می‌شود: قرص‌های سدیم آزید و نیترات پتاسیم مشتعل شده و گاز نیتروژن تولید می‌کنند. این گاز کیسه هوا را تا پیش از گذشت ۴۰ میلی‌ثانیه از تصادف پر می‌کند. حدود ۱۲۰ میلی‌ثانیه بعد، بدن سرنشین با کمک کمربند ایمنی به موقعیت اولیه بازمی‌گردد.
تاریخچه ایربگ
ایده اولیه ایربگ در سال ۱۹۴۱ ثبت شد، اما نخستین استفاده رسمی در سال ۱۹۸۱ توسط «مرسدس بنز» در مدل S کلاس W126 عرضه گردید. آن زمان ایربگ به‌عنوان آپشن سفارشی ارائه می‌شد، اما از ۱۹۸۹ نصب آن در خودروهای آمریکای شمالی اجباری شد.
انواع ایربگ در خودروهای امروز
- ایربگ جلو: در فرمان و داشبورد نصب و مانع از برخورد سر به شیشه جلو می‌شود.
- ایربگ کناری: از سرنشینان در برابر ضربه جانبی محافظت می‌کند.
- ایربگ پرده‌ای: در سقف و امتداد طول خودرو قرار گرفته و در تصادف جانبی باز می‌شود.
- ایربگ زانو: از برخورد زانو با اجزای سخت زیر داشبورد جلوگیری می‌کند.
- ایربگ سرنشینان عقب: برای سفرهای ایمن‌تر در صندلی‌های عقب طراحی شده است.
- ایربگ سقفی: در لحظات واژگونی خودرو فعال شده و مانع برخورد سر به سقف می‌شود.
- ایربگ عابر پیاده: تازه‌ترین نوع ایربگ که از سال ۲۰۱۳ توسط ولوو معرفی شد و در تصادفات شهری با سرعت ۲۰ تا ۵۰ کیلومتر بر ساعت باز می‌شود تا سر عابر به شیشه جلو برخورد نکند.
ایربگ‌های پیشرفته و هوشمند
ایربگ SRP با حسگر تشخیص وزن و موقعیت سرنشین، شدت و نحوه باز شدن را متناسب با شرایط فرد تنظیم می‌کند. این سیستم گامی مهم در کاهش آسیب‌های ناشی از باز شدن ناگهانی ایربگ است، هرچند جایگاه کودک در صندلی جلو همچنان خطرناک باقی می‌ماند.
کمربندهای پیش کشنده و ایربگ کمربند
کمربند ایمنی پیش کشنده با استفاده از موتور الکتریکی یا چاشنی انفجاری، در زمان تصادف سریعا کمربند را می‌کشد تا حرکت بدن کاهش یابد. طرح آزمایشی ایربگ کمربند نیز برای کاهش فشار روی قفسه سینه و بهبود ایمنی کودکان معرفی شده است.
خاموش کردن ایربگ؛ تصمیمی حساس
در برخی خودروها، کلید دستی غیرفعال‌سازی ایربگ وجود دارد که برای شرایط خاص مانند حضور صندلی کودک در جلو استفاده می‌شود. در صورت نبود این کلید، مراجعه به مراکز خدمات تخصصی ضروری است. خاموش کردن ایربگ بدون دلیل ایمنی و قانونی می‌تواند خطرات جدی به‌همراه داشته باشد.
نتیجه‌گیری
ایربگ‌ها، از مدل‌های اولیه جلو تا انواع پیشرفته عابر پیاده و SRP، نه‌تنها تعدادشان در خودروها رو به افزایش است بلکه فناوری آنها به‌طور مداوم بهبود می‌یابد تا جان انسان‌ها در لحظات سرنوشت‌ساز حفظ شود. این سیستم همراه با کمربند ایمنی و دیگر فناوری‌های کمکی، ستون‌های اصلی ایمنی خودروهای مدرن را تشکیل می‌دهند.
