قیمت‌گذاری خودرو زیر نظر سازمان حمایت؛ آیا بازار خودرو به تعادل می‌رسد؟
شورای رقابت در جلسه اوایل شهریور ۱۴۰۴، دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری خودرو را تصویب و ابلاغ کرد که بر اساس آن، شرکت‌های خودروساز قیمت مورد تأیید خود را به سازمان حمایت اعلام می‌کنند و این سازمان ظرف یک ماه قیمت‌ها را محاسبه و به صورت رسمی در سامانه ۱۲۴ اطلاع‌رسانی خواهد کرد. این تغییر در سازوکار قیمت‌گذاری، ضمن انتقال اختیار به خودروسازان، با چالش‌ها و نگرانی‌های جدی همراه است.
به گزارش خودران، در جلسه شورای رقابت که اوایل شهریور ۱۴۰۴ برگزار شد، مصوبه شماره ۷۸۴ این شورا ابلاغ شد که بر اساس آن، شرکت‌های تولیدکننده خودرو موظف‌اند با ارائه صورت‌های مالی خود، قیمت پیشنهادی را به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کنند. سازمان حمایت به عنوان مرجع تخصصی قیمت‌گذاری، یک ماه فرصت دارد قیمت‌ها را بر اساس فرمول مصوب شورای رقابت محاسبه و در سامانه ۱۲۴ منتشر کند. انتشار قیمت در سامانه ۱۲۴ به منزله ابلاغ رسمی قیمت‌ها خواهد بود.
طبق این مصوبه، قیمت‌گذاری خودروها بر اساس ضوابط هیئت تعیین و تثبیت قیمت و فرمول شورای رقابت انجام می‌شود. این تغییر رویکرد در قیمت‌گذاری، اختیار بیشتری به خودروسازان داده است، اما در شرایط فعلی اقتصادی کشور، نگرانی‌هایی را نیز به همراه داشته است.
تولیدکنندگان خودرو اعلام کرده‌اند که هزینه‌های تولید به طور میانگین بیش از ۵۵ درصد افزایش یافته است. این افزایش هزینه‌ها ناشی از گران شدن مواد اولیه، قطعات وارداتی، نوسانات نرخ ارز، افزایش دستمزدها، هزینه‌های انرژی و سایر نهاده‌های تولید است. سرکوب قیمتی سال‌های گذشته باعث شده نقدینگی شرکت‌ها کاهش یابد و زیان انباشته افزایش پیدا کند. با این حال، میزان افزایش قیمت‌های اعلامی با رشد هزینه‌ها تناسب نداشته و این مسئله توان تولیدکنندگان را در توسعه، نوآوری و تولید کاهش داده است.
از سوی دیگر، سیاست‌های حکمرانی اقتصادی و ملاحظات اجتماعی مانع از تعدیل آزاد قیمت‌ها شده است. این وضعیت باعث افزایش رانت، افزایش قیمت‌های غیرشفاف و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان واقعی شده است.
با وجود واگذاری مدیریت برخی خودروسازان به بخش خصوصی و تلاش برای فروش سهام شرکت‌هایی مانند سایپا، ساختار قیمت‌گذاری دستوری همچنان پابرجاست و منجر به بلاتکلیفی بازار خودرو و مصرف‌کنندگان شده است.
اکنون با ابلاغ سازوکار جدید، سازمان حمایت نقش کلیدی در تأیید قیمت‌های اعلامی خودروسازان دارد. اگر قیمت‌های اعلام شده بر اساس هزینه تمام شده تأیید شوند، احتمال افزایش شدید قیمت‌ها در بازار وجود دارد. اما اگر قیمت‌گذاری شرکت‌ها تأیید نشود، بازار خودرو با کاهش تولید و عرضه مواجه خواهد شد.
در نهایت، این وضعیت پیچیده، مصرف‌کنندگان را با ابهام و ناامیدی مواجه کرده و باید منتظر ماند و دید که مکانیزم جدید چگونه عمل کرده و واکنش بازار خودرو چه خواهد بود.
