صفحه کلاچ چیست و چگونه کار می‌کند؟

صفحه کلاچ چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

به گزارش خودران، در خودروهای گیربکس دستی، سیستم کلاچ وظیفه قطع و وصل انتقال قدرت موتور به گیربکس را دارد. این کار با استفاده از چند بخش انجام می‌شود:

• دیسک کلاچ (کاور و صفحه فشاری)
• صفحه کلاچ
• بلبرینگ کلاچ

صفحه کلاچ بین فلایویل موتور و صفحه فشاری دیسک کلاچ قرار دارد و به کمک اصطکاک، نیروی موتور را به شفت ورودی گیربکس منتقل می‌کند. زمانی که پدال کلاچ فشرده شود، این اتصال قطع شده و تعویض دنده ممکن می‌شود.

نحوه عملکرد سیستم کلاچ

• پدال کلاچ رها باشد: فنرها صفحه فشاری و صفحه کلاچ را به فلایویل می‌چسبانند → انتقال کامل نیرو
• پدال کلاچ فشرده شود: اتصال صفحه کلاچ از فلایویل جدا و انتقال نیرو قطع می‌شود → امکان تعویض دنده

مشکلات رایج صفحه کلاچ

1. تمام شدن لنت صفحه کلاچ

اصطکاک مداوم باعث ساییدگی مواد اصطکاکی صفحه و کاهش توان انتقال نیرو می‌شود. طول عمر صفحه کلاچ به شرایط رانندگی وابسته است:

• استفاده عادی: ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر
• ترافیک شهری و استفاده سنگین: ۵۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر

2. داغ شدن بیش از حد صفحه

استفاده مکرر از نیم‌کلاچ یا رانندگی در شیب می‌تواند منجر به گرمای بیش‌ازحد و کاهش اصطکاک موقت شود. در این حالت، خودرو در سربالایی قدرت کافی نخواهد داشت.

3. تاب برداشتن صفحه کلاچ

سرد شدن ناگهانی صفحه داغ—for example، ورود به آب پس از فشار زیاد در سربالایی—باعث تاب برداشتن یا ترک خوردن آن می‌شود.

4. آلودگی صفحه کلاچ

نشت روغن موتور یا گیربکس بر روی صفحه کلاچ باعث لغزش و کاهش اصطکاک می‌شود.

5. سوختن صفحه کلاچ

کشیدن بار سنگین، حمل بیش از ظرفیت یا هرزگردی طولانی چرخ‌ها می‌تواند باعث سوختن و تخریب صفحه کلاچ شود.

عوامل کاهش عمر صفحه کلاچ

• تعویض نادرست دنده (رها کردن کلاچ قبل از جا رفتن کامل دنده یا تعویض بدون فشار کامل پدال)
• استفاده بیش‌ازحد از کلاچ (نگه‌داشتن پا روی پدال در حین حرکت)
• نیم‌کلاچ کردن در سربالایی‌ها (به جای استفاده از ترمز دستی)
• بار یا سرنشین بیش‌از ظرفیت
• رانندگی مداوم در ترافیک

علائم خرابی صفحه کلاچ

تشخیص به‌موقع این علائم از خرابی‌های گسترده‌تر جلوگیری می‌کند:

1. افزایش دور موتور بدون افزایش سرعت (لغزش کلاچ)
2. سفت شدن غیرعادی پدال کلاچ
3. لرزش خودرو هنگام رها کردن کلاچ
4. عملکرد ضعیف در سربالایی‌ها
5. گاز خوردن زیاد در شروع حرکت
6. برگشت ناگهانی پا از روی کلاچ
7. صدای غیرعادی چرخ‌دنده‌ها هنگام تعویض دنده
8. سخت جا رفتن دنده‌ها به‌خصوص دنده یک

جمع‌بندی

صفحه کلاچ یک قطعه مصرفی مهم در سیستم انتقال قدرت است که طول عمر آن کاملاً به سبک رانندگی بستگی دارد. با رانندگی صحیح، رعایت نکات نگهداری و اجتناب از عادات مخرب (مانند نیم‌کلاچ طولانی و حمل بار بیش‌ازحد)، می‌توان عمر صفحه کلاچ را افزایش داد و از هزینه‌های بالای تعمیرات جلوگیری کرد.

سوالات متداول (FAQ)

۱. عمر معمول صفحه کلاچ چقدر است؟
بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر، اما بستگی زیادی به شرایط رانندگی دارد.

۲. آیا می‌توان با صفحه کلاچ سوخته رانندگی کرد؟
خیر، چون می‌تواند به دیسک، فلایویل و گیربکس آسیب بزند.

۳. چرا در ترافیک عمر صفحه کلاچ کمتر می‌شود؟
به دلیل استفاده مکرر از نیم‌کلاچ و فشردن طولانی پدال.