چالش ارز و مونتاژ در نوزدهمین نمایشگاه خودرو اصفهان
نوزدهمین نمایشگاه خودرو اصفهان از پنج‌شنبه، اول آبان ۱۴۰۴ آغاز به کار کرد. این رویداد با توجه به موقعیت ویژه اصفهان در حمل‌ونقل جاده‌ای و ترانزیت، به صحنه‌ای برای حضور تولیدکنندگان خودروهای کار و تجاری تبدیل شده است؛ نمایشگاهی که در کنار رونمایی از محصولات جدید، بازتابی از نگرانی‌های ارزی و چالش‌های صنعت خودروسازی کشور نیز هست.
به گزارش خودران، نوزدهمین نمایشگاه خودرو اصفهان از روز پنج‌شنبه، اول آبان ۱۴۰۴، آغاز به کار کرد. این نمایشگاه با توجه به موقعیت استان اصفهان و نقشی که در حمل‌ونقل جاده‌ای و ترانزیت دارد، میزبان تعدادی از تولیدکنندگان خودروهای کار و تجاری شده است.
برخی از این شرکت‌ها تازه‌ترین محصول خود را به این نمایشگاه آورده‌اند و برخی دیگر، اصفهان را برای رونمایی و معرفی خودروی جدید خود انتخاب کرده‌اند. این رونمایی‌ها و معرفی‌ها از یک‌سو، نشان‌دهنده ادامه مسیر تولید و مونتاژ است و از سوی دیگر، فعالان این بخش از بازار مانند سایر حوزه‌ها، کار خود را با استرس و نگرانی خاصی دنبال می‌کنند. در شرایط فعلی، اصلی‌ترین دغدغه آنان ارز است.
البته منتقدان و مخالفان مونتاژ معتقدند این رویکرد، صنعت خودرو را از مسیر توسعه واقعی منحرف کرده و آن را به واردات‌محوری و اتلاف منابع ارزی وابسته کرده است. به باور آنان، ادامه این روند به معنای تثبیت تولیدی کم‌عمق، فاقد فناوری و غیرمولد است که هیچ دستاوردی جز وابستگی بیشتر و عقب‌ماندگی صنعتی برای کشور به همراه ندارد.
در واقع، تداوم رویکرد مونتاژمحور، صنعت خودرو را در چرخه‌ای از وابستگی، اتلاف منابع ارزی و تولید غیرمولد گرفتار کرده است. عبور از این وضعیت تنها با بازنگری جدی در سیاست‌های صنعتی، تمرکز بر پلتفرم‌سازی و ارتقای واقعی توان طراحی و مهندسی در داخل کشور ممکن خواهد بود.
این انتقاد شاید در یک فضای آرام و شرایط عادی تولید، تحلیلی صحیح و اصولی به شمار آید؛ اما آیا واقعاً در حال حاضر، اقتصاد و صنعت ایران امکان تحقق آن‌چه گفته می‌شود را دارد؟
این در حالی است که شرایط سیاست خارجی و تشدید تحریم‌ها مانع از ورود سرمایه‌های جدید به صنعت خودروسازی شده است. در این شرایط و با توجه به نیاز کشور، سرمایه‌گذاری‌های تازه‌ای در این صنعت صورت گرفته است. البته حجم، اندازه و میزان تولید این شرکت‌ها در مقایسه با خودروسازان قدیمی و ریشه‌دار، ناچیز و غیرقابل‌قیاس است، اما آنان نیز در حد و اندازه‌ی خود، از یک‌سو در افزایش تیراژ و از سوی دیگر در نوسازی ناوگان فرسوده می‌توانند نقش مثبتی ایفا کنند.
همچنین با وجود اندازه کوچک، باز هم در ایجاد اشتغال، افزایش تخصص، تنوع محصول و ارتقای رقابت تأثیرگذار هستند. با توجه به این تأثیر، به نظر می‌رسد متولیان و نهادهای مرتبط برای حفظ این سرمایه‌گذاری‌ها باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها داشته باشند، چراکه تولیدکنندگان قدیمی و بزرگ‌تر در هر صورت آب‌دیده‌تر هستند و بهتر می‌توانند پستی و بلندی‌ها را مدیریت کنند، اما تولیدکنندگان کوچک و نوپا به دلیل حجم سرمایه و قدرت رقابتی کم‌تر، در صورت مواجهه با تلاطم‌های اقتصادی، بیش از دیگران در معرض خطر قرار دارند.
این تلاطم در حال حاضر با کمبود و عدم تخصیص به‌موقع ارز ایجاد شده است. اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند، بخش تازه‌وارد به حوزه تولید خودروهای کار و تجاری با توقف تولید و تعطیلی روبه‌رو خواهد شد؛ مسأله‌ای که گذشته از اثرات اقتصادی آن بر شاغلان این بخش، بار جدیدی بر دوش دولت خواهد افزود.
