هشدار خودروسازان جهانی درباره توقف تولید
خودروسازان جهانی هشدار دادهاند که محدودیتهای چین در عرضه عناصر خاکی کمیاب میتواند تولید خودرو را در هفتههای آینده متوقف کند، زیرا این مواد در قطعات کلیدی مانند گیربکس و موتورها حیاتی هستند.

به گزارش خودران،مدیران شرکتهای خودروسازی بزرگ جهانی، از جمله جنرال موتورز، تویوتا، فولکسواگن و هیوندای، نسبت به کمبود قریبالوقوع عناصر خاکی کمیاب چینی هشدار دادهاند. این مواد در تولید قطعات ضروری خودرو مانند گیربکسهای اتوماتیک، دینامها، موتورهای برفپاککن، حسگرها، کمربندهای ایمنی، بلندگوها، چراغها، فرمان هیدرولیک و دوربینها کاربرد دارند. محدودیتهای چین میتواند به تعطیلی کارخانههای خودروسازی در هفتههای آتی منجر شود.
نگرانی خودروسازان و درخواست از دولت آمریکا
اتحادیه نوآوری خودرو و انجمن تأمینکنندگان خودرو (MEMA) در نامهای به تاریخ ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ به دولت دونالد ترامپ، نگرانیهای خود را مطرح کردند. این نامه تأکید دارد که بدون دسترسی مطمئن به عناصر خاکی کمیاب، تأمینکنندگان قادر به تولید قطعات کلیدی نخواهند بود و این موضوع میتواند به کاهش تولید یا توقف کامل خطوط مونتاژ منجر شود.
جان بوزلا، رئیس اتحادیه نوآوری خودرو، اعلام کرد که موضوع دسترسی به این عناصر در مذاکرات اخیر اسکات بسنت (وزیر خزانهداری) و جیمیسون گریر (نماینده تجاری آمریکا) با همتایان چینی در ژنو مطرح شد. گریر در گفتوگو با شبکه CNBC در روز جمعه اظهار داشت که چین متعهد به لغو محدودیتهای صادراتی برای شرکتهای آمریکایی شده، اما سرعت عمل کافی در صدور مجوزها نشان نداده است.
محدودیتهای چین و تأثیر آن بر بازار جهانی
چین که بیش از ۹۰ درصد ظرفیت پردازش جهانی عناصر خاکی کمیاب را در اختیار دارد، از اوایل فروردین ۱۴۰۴ محدودیتهایی برای صادرات این مواد اعمال کرد و صادرکنندگان را ملزم به دریافت مجوز از پکن نمود. این تصمیم باعث کاهش ۵۰ درصدی صادرات این عناصر در فروردین شد. این مواد در تولید محصولات متنوعی از خودروهای برقی و جتهای جنگنده تا لوازم خانگی کاربرد دارند.
دونالد ترامپ در پستی در شبکههای اجتماعی، چین را به نقض توافق اخیر برای کاهش موقت تعرفهها و محدودیتهای تجاری متهم کرد. یک مقام آمریکایی به رویترز گفت که مذاکرات ژنو تنها شامل تعرفهها و اقدامات غیرتعرفهای چین بوده و کنترلهای صادراتی آمریکا بخشی از این توافق نیست. این مقام از کندی چین در صدور مجوزهای صادراتی ابراز ناامیدی کرد و هشدار داد که این موضوع میتواند به اقدامات تلافیجویانه واشنگتن منجر شود.
تأثیر بر خودروسازان و تأمینکنندگان
برخی تأمینکنندگان، مانند شرکتهای همکار با فولکسواگن، مجوزهای محدودی دریافت کردهاند، اما خودروسازان هندی اعلام کردهاند که هنوز هیچ مجوزی دریافت نکردهاند و ممکن است از اوایل خرداد ۱۴۰۴ تولید را متوقف کنند. شرکت آلمانی بوش نیز از سختگیریهای جدید چین در فرآیند صدور مجوزها خبر داده و این روند را پیچیده و زمانبر توصیف کرده است.
چالشهای جهانی و وابستگی به چین
چین با تولید ۶۳ درصد از عناصر خاکی کمیاب و ۹۲ درصد از فرآوری آنها، کنترل زنجیره تأمین این مواد را در دست دارد. این وابستگی باعث شده که محدودیتهای صادراتی چین تأثیرات گستردهای بر صنایع جهانی، بهویژه خودروسازی، داشته باشد. استخراج و فرآوری این عناصر به دلیل آلودگیهای زیستمحیطی و هزینههای بالا در بسیاری از کشورها محدود شده است.
ایالات متحده تلاشهایی برای افزایش تولید داخلی آغاز کرده، اما معدن مانتین پس در کالیفرنیا، تنها معدن فعال آمریکا، همچنان سنگ معدن خود را برای فرآوری به چین ارسال میکند.
چشمانداز آینده
ادامه محدودیتهای چین میتواند به اختلال در زنجیره تأمین جهانی و افزایش هزینههای تولید منجر شود. خودروسازان ایرانی مانند ایرانخودرو و سایپا که به قطعات وارداتی وابستهاند، نیز ممکن است با چالشهای تولید مواجه شوند. کارشناسان هشدار میدهند که بدون سرمایهگذاری در منابع جایگزین، وابستگی به چین ادامه خواهد داشت.