آموزش تعمیرات و نگهداری
میزان فرمان خودرو چیست؟ راهنمای کامل تنظیم زوایای چرخ و تاثیر آن بر ایمنی و هندلینگ
میزان فرمان خودرو یا همان تنظیم زوایای چرخ، یکی از مهمترین سرویسهای دورهای برای حفظ ایمنی، بهبود فرمانپذیری و افزایش عمر لاستیکها است. در این مقاله با اهمیت میزان فرمان، انواع روشهای تنظیم، نشانههای اختلال و تاثیر آن بر هندلینگ و هزینههای خودرو به زبان ساده آشنا میشوید.

میزان فرمان خودرو چیست و چرا اهمیت دارد؟
به گزارش خودران، میزان فرمان به معنای تنظیم دقیق زوایای چرخهای خودرو طبق استاندارد هر مدل است تا تماس لاستیک با سطح جاده بهینه شود. این تنظیم توسط سازنده تعیین میشود و نقش مهمی در هندلینگ، ایمنی، مصرف سوخت و عمر تایرها دارد. انجام میزان فرمان در سرویسهای دورهای، از سایش نامنظم تایرها و بسیاری مشکلات پرهزینه آینده جلوگیری میکند.
مزایای میزان فرمان صحیح
- سایش یکنواخت لاستیکها: تنظیم نبودن فرمان، باعث سایش نامتقارن و کاهش عمر لاستیک میشود. با میزان فرمان درست، این مشکل حل شده و کشش خودرو بهبود مییابد.
- هندلینگ و فرمانپذیری بهتر: چرخهای نامیزان باعث کشیده شدن خودرو به یک سمت و کاهش پایداری میشوند. میزان فرمان، کنترل و تعادل خودرو را افزایش میدهد.
- کاهش مصرف سوخت: چرخهای نامیزان مقاومت بیشتری ایجاد میکنند و موتور را مجبور به مصرف سوخت بیشتر میکنند. تنظیم فرمان، مصرف سوخت را کاهش میدهد.
- افزایش عمر سیستم تعلیق و فرمان: فشار اضافی ناشی از چرخهای نامیزان میتواند به اجزای تعلیق و فرمان آسیب بزند.
- رانندگی نرمتر: میزان فرمان صحیح، رانندگی را روانتر و راحتتر میکند و فشار کمتری به راننده وارد میشود.
روشهای تنظیم میزان فرمان خودرو
روش دستی:
- صاف کردن فرمان و تثبیت آن در حالت مرکزی
- اندازهگیری فاصله چرخهای جلو و عقب با متر یا شاخص فلزی
- مقایسه و تنظیم زوایا تا اختلاف بیش از ۱ تا ۵ میلیمتر نباشد
روش دستگاهی:
- تست اولیه و بررسی سیستم تعلیق
- اتصال خودرو به دستگاه میزان فرمان
- تنظیم چهار زاویه اصلی:
- تو (Toe): انحراف تایرها به داخل یا خارج
- کمبر (Camber): زاویه عمودی تایرها
- کستر (Caster): زاویه محور فرمان
- تراست (Thrust): همراستایی محور عقب با محور جلو
- کالیبره کردن فرمان و رانندگی آزمایشی
انواع میزان فرمان خودرو
- میزان فرمان جلو: مخصوص خودروهایی با تعلیق عقب غیرقابل تنظیم؛ فقط چرخهای جلو تنظیم میشوند.
- میزان فرمان تراست: همراستایی چرخهای جلو و عقب و اصلاح زاویه تراست.
- میزان فرمان چهار چرخ: تنظیم همزمان هر چهار چرخ؛ مناسب خودروهای مدرن با تعلیق مستقل.
نشانههای اختلال در میزان فرمان
نشانه | توضیح کوتاه |
---|---|
کشیده شدن خودرو به یک سمت | چرخها تنظیم نیستند؛ هندلینگ ضعیف میشود |
سایش غیر یکنواخت لاستیک | نشانه زاویه نادرست چرخها |
لرزش فرمان | اختلال در زوایای چرخ یا بالانس نبودن |
صدای جیغ تایرها در پیچ | فشار اضافی بر لاستیک و زاویه نامناسب چرخها |
کاهش مصرف سوخت | مقاومت بیشتر، موتور سختتر کار میکند |
فرمان سرگردان یا شل | پایداری خودرو کاهش مییابد |
بازنگشتن فرمان به مرکز | اختلال در زاویه کستر |
دلایل خارج شدن میزان فرمان
- تصادف یا ضربه شدید به چرخها یا سیستم تعلیق
- عبور از دستاندازها و جدولها
- رانندگی پرشتاب و نادرست
- آسیب جلوبندی یا تعویض غیر استاندارد قطعات
- مسیرهای ناهموار و آسفالت نامناسب
تاثیر میزان فرمان بر ایمنی و هزینهها
تنظیم نبودن زوایای چرخها باعث سایش سریع لاستیک، افزایش مصرف سوخت، فشار بر سیستم تعلیق و کاهش کنترل خودرو میشود و در شرایط اضطراری، ایمنی سرنشینان را به خطر میاندازد.
توصیههای نگهداری و پیشگیری
- معاینه منظم تایرها و میزان فرمان هر ۶ ماه یا پس از هر ضربه جدی
- رانندگی محتاط و دوری از موانع
- تنظیم فشار باد تایرها طبق توصیه سازنده