رکود بازار خودرو عمیق‌تر شد؛ چرا با کاهش تقاضا، قیمت‌ها همچنان صعودی‌اند؟
بازار خودرو ایران برای چندمین هفته متوالی در وضعیت رکود عمیق قرار دارد؛ حجم معاملات به‌طور محسوسی کاهش یافته و در عین حال، قیمت خودروها در بازار آزاد رو به افزایش بوده است. کارشناسان علت این تناقض را در تغییرات قیمتی اخیر کارخانه‌ها و رشد هم‌زمان هزینه‌های تولید می‌دانند؛ وضعیتی که باعث شده فاصله میان قیمت کارخانه و بازار آزاد بیش از پیش افزایش یابد.
ادامه رکود معاملاتی در بازار خودرو
به گزارش خودران، در هفته‌های اخیر، بازار خودرو همچنان در وضعیت رکود شدید قرار دارد و حجم معاملات نسبت به ماه‌های گذشته کاهش محسوسی نشان می‌دهد. با وجود افت تقاضا، روند قیمت‌ها در بازار آزاد صعودی بوده و خودروهای پرطرفدار افزایش نرخ را تجربه کرده‌اند.
اثر افزایش قیمت کارخانه‌ها بر بازار آزاد
گزارش‌های میدانی از فعالان بازار نشان می‌دهد که افزایش قیمت در محصولات کارخانه‌ای، اثر مستقیم بر بازار آزاد گذاشته است. به‌دلیل رشد هزینه‌های تولید، خودروسازان قیمت مصوب محصولات خود را بالا برده‌اند، و همین موضوع باعث شده مدل‌های مشابه در بازار آزاد نیز با افزایش نرخ مواجه شوند.
خریداران در انتظار کاهش قیمت
با وجود رشد قیمت‌ها، قدرت خرید مشتریان کاهش‌یافته و بسیاری از متقاضیان خرید را به حالت انتظار درآورده‌اند. نمایشگاه‌داران خودرو از کاهش شدید معاملات خبر می‌دهند و می‌گویند:
«پرس‌وجو زیاد است، اما خرید واقعی انجام نمی‌شود.»
به گفته کارشناسان، این رفتار مصرفی نشان‌دهنده نااطمینانی بازار و انتظار برای اصلاح قیمت یا اجرای طرح‌های فروش تسهیلاتی از سوی خودروسازان است.
فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار آزاد
| نوع خودرو | میانگین قیمت کارخانه (میلیون تومان) | میانگین قیمت بازار آزاد (میلیون تومان) | میزان اختلاف |
|---|---|---|---|
| خودروهای اقتصادی (تیبا، کوییک، ساینا) | ۳۴۰–۳۸۰ | ۴۶۰–۵۲۰ | حدود ۱۲۰–۱۵۰ |
| خودروهای میان‌رده (پژو، شاهین، رانا) | ۴۸۰–۵۵۰ | ۶۰۰–۷۰۰ | حدود ۱۰۰–۱۵۰ |
| خودروهای مونتاژی و کراس‌اوور | ۱۲۰۰–۱۵۰۰ | ۱۸۰۰–۲۳۰۰ | تا ۸۰۰ اختلاف |
این جدول نشان می‌دهد شکاف قیمتی بین کارخانه و بازار آزاد طی ماه‌های اخیر با رشد هزینه‌های تولید و تشدید رکود، افزایش یافته است.
خودروهای زیر ۵۰۰ میلیون از بازار حذف شدند
تغییرات قیمتی اخیر باعث شده کف قیمت بازار خودرو از مرز ۵۰۰ میلیون تومان عبور کند. خودروهایی که در سال گذشته در بازه ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان معامله می‌شدند، اکنون فاصله قابل‌توجهی با این ارقام دارند و عملاً از دسته خودروهای اقتصادی حذف شده‌اند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت ادامه این روند، سهم خودروهای اقتصادی و قابل‌دسترس برای طبقات متوسط جامعه به کمترین حد خود در یک دهه اخیر خواهد رسید.
فشار هزینه‌های تولید بر قیمت نهایی
خودروسازان در واکنش به انتقادها، افزایش هزینه‌های تولید را عامل اصلی رشد قیمت‌ها دانسته‌اند؛ هزینه‌هایی که شامل موارد زیر است:
- افزایش قیمت مواد اولیه و فولاد
- رشد نرخ ارز در واردات قطعات
- بالا رفتن دستمزد نیروی کار
- افزایش هزینه حمل‌ونقل و انرژی
این عوامل، مستقیماً بر بهای تمام‌شده خودرو اثر گذاشته و باعث شده خودروهای کم‌هزینه عملاً از چرخه تولید کنار بروند.
چشم‌انداز بازار؛ تداوم رکود تا تثبیت سیاست‌های تنظیم بازار
تحلیلگران بازار خودرو معتقدند تا زمانی که سیاست‌های تنظیم بازار، تخصیص ارز و نظام قیمت‌گذاری کارخانه‌ها با ثبات و شفافیت همراه نشود، احتمال کاهش محسوس قیمت‌ها در کوتاه‌مدت وجود ندارد. این شرایط ممکن است رکود فعلی را تا ماه‌های پایانی سال ادامه دهد.
جمع‌بندی تحلیلی
بازار خودرو ایران با ترکیبی از رکود، افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید روبه‌روست. اثر زنجیره‌ای افزایش نرخ کارخانه‌ها بر بازار آزاد و رشد هزینه‌های تولید، نه‌تنها باعث حذف خودروهای اقتصادی شده بلکه تقاضای حقیقی را نیز از بازار خارج کرده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند تا پایان زمستان، اگر سیاست جدیدی برای کنترل عرضه و حمایت از خریداران اجرا نشود، رکود معاملاتی تداوم خواهد داشت.
