راهنمای جامع تایرهای فرمول یک؛ هر آنچه باید درباره لاستیکهای F1 بدانید
تایرها تنها بخشی از یک خودروی فرمول یک هستند که واقعاً با سطح پیست تماس دارند و همین موضوع آنها را به نقطه اتکای اصلی برای رانندهها تبدیل میکند. در این راهنمای کامل، با ویژگیهای تایرهای پیشرفته F1، انواع ترکیبها، تأمینکنندهها و نحوه استفاده از آنها در هر گرندپری آشنا میشویم.
تامینکننده تایرهای فرمول یک کیست؟
به گزارش خودران، از سال ۲۰۱۱، شرکت ایتالیایی پیرلی (Pirelli) به عنوان تأمینکننده انحصاری تایرهای فرمول یک فعالیت میکند. این برند که سابقه حضور در دهههای ۱۹۵۰، ۸۰ و ۹۰ را نیز در کارنامه دارد، حالا با قراردادی تا پایان فصل ۲۰۲۷، تنها سازنده و تأمینکننده لاستیک F1 است.
در گذشته، شرکتهای مختلفی با هم رقابت میکردند و دورههایی به نام «جنگ تایر» رقم خورد، اما اکنون همه تیمها از تایرهای پیرلی استفاده میکنند. این موضوع باعث شده استانداردسازی و توسعه فناوری تایر با سرعت بالایی پیش برود.
تایرهای فرمول یک چه ویژگیهایی دارند؟
در سال ۲۰۲۲، با شروع نسل جدید قوانین فنی، پیرلی تایرهای کاملاً جدید ۱۸ اینچی را معرفی کرد. این تایرها از لحاظ ساختار، پروفایل و ترکیب مواد کاملاً بازطراحی شدند. برای توسعه این سری، پیرلی بیش از ۱۰ هزار ساعت تست آزمایشگاهی، ۵ هزار ساعت شبیهسازی و تولید ۷۰ نمونه اولیه مجازی را صرف کرد تا در نهایت ۳۰ مشخصات مختلف را روی بیش از ۲۰ هزار کیلومتر تست واقعی ارزیابی کند. این فرآیند طی سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ با اصلاحات بیشتر ادامه یافت.
پیرلی همچنین تمرکز ویژهای بر توسعه تایرهای پایدار و دوستدار محیط زیست داشته است. این کمپانی اولین مجموعه تایر دارای گواهینامه FSC (مدیریت پایدار جنگل) را برای مسابقات موتوراسپرت تولید کرد و فرمول یک به اولین رشته استفادهکننده از این تایرها تبدیل شد. هدف نهایی فرمول یک، رسیدن به کربن صفر تا سال ۲۰۳۰ است.
نکته قابل توجه دیگر، نزدیکی فناوری تایرهای ۱۸ اینچی فرمول یک به تایرهای خودروهای جادهای است؛ موضوعی که انتقال فناوری به صنعت خودرو را سادهتر و سریعتر کرده است.
انواع ترکیب (کامپاند) تایرها در هر گرندپری
پیرلی برای فصل ۲۰۲۵، شش ترکیب (کامپاند) مختلف تایر خشک موسوم به «اسلیک» را ارائه کرده است:
C1 (سختترین)، C2، C3، C4، C5 و C6 (نرمترین).
در کنار اینها، تایرهای «اینترمدیت» (سبز) و «فول وت» (آبی) نیز برای شرایط بارانی وجود دارند.
کامپاند جدید C6 به عنوان اولترا سافت برای برخی پیستهای شهری استفاده خواهد شد و رانندهها پیشتر آن را در تمرین ویژه گرندپری مکزیکو و تست پایان فصل ابوظبی امتحان کردند.
در هر گرندپری، پیرلی بر اساس شرایط پیست و آبوهوا سه ترکیب را از میان شش گزینه انتخاب میکند. نرمترین تایر (Soft) با نوار قرمز، ترکیب میانی (Medium) با نوار زرد و سختترین گزینه (Hard) با نوار سفید مشخص میشوند. تایرهای اینترمدیت (سبز) و فول وت (آبی) نیز مخصوص باران و پیست خیس هستند.
نوع تایر | رنگ نواری | ویژگی اصلی | کاربرد اصلی |
---|---|---|---|
Hard (C1-C3) | سفید | دوام بالا، چسبندگی کمتر | استراتژی طولانی مدت، پیستهای فرسایشی |
Medium (C2-C4) | زرد | تعادل میان دوام و چسبندگی | انتخاب غالب برای مسابقه |
Soft (C3-C6) | قرمز | چسبندگی بالا، عمر پایین | دورهای سریع، تعیین خط و استارت |
Intermediate | سبز | مناسب باران کم | پیست خیس یا در حال خشک شدن |
Full Wet | آبی | مناسب باران شدید | پیست کاملاً خیس |
در تئوری، تایر سافت بیشترین چسبندگی را دارد اما سریعتر فرسوده میشود و مناسب تعیین خط است. تایر هارد دوام زیادی دارد اما چسبندگی کمتری ارائه میدهد. تایرهای مدیوم و هارد معمولاً در طول مسابقه کاربرد بیشتری دارند.
تعداد تایرهای قابل استفاده در یک گرندپری
در یک آخر هفته استاندارد فرمول یک، هر راننده مجاز به استفاده از ۱۳ دست تایر خشک، ۴ دست اینترمدیت و ۳ دست فول وت است. رانندگانی که به Q3 تعیین خط صعود میکنند، یک دست اضافی تایر سافت دریافت میکنند. همچنین طبق مقررات، هر راننده باید حداقل از دو ترکیب مختلف اسلیک در مسابقه استفاده کند (در صورت خشک بودن پیست).
در گرندپریهای اسپیرینت، سهمیه تایر خشک به ۱۲ دست کاهش مییابد: دو دست هارد، چهار دست مدیوم و شش دست سافت. مجموع تایرهای بارانی همچنان ۷ دست باقی میماند (پنج دست اینترمدیت و دو دست فول وت).
نوع رویداد | تایر خشک | اینترمدیت | فول وت |
---|---|---|---|
گرندپری معمولی | ۱۳ | ۴ | ۳ |
گرندپری اسپیرینت | ۱۲ | ۵ | ۲ |
جمعبندی
تایرها، عامل اصلی عملکرد و استراتژی تیمها در فرمول یک هستند. با پیشرفت فناوری و الزامات محیطزیستی، پیرلی به عنوان تأمینکننده انحصاری، همواره در حال توسعه ترکیبهای جدید و پایدار است. شناخت انواع تایر، نقش آنها در پیست و نحوه استفاده صحیح، از مهمترین نکات برای هر علاقهمند تازهکار فرمول یک به شمار میرود.