خودروسازی ایران در محاصره چین و تحریم
صنعت خودروسازی ایران که روزگاری صحنه رقابت با غول‌های جهانی بود، امروز با ترکیبی از تحریم‌های خارجی، اقتصاد دستوری و بی‌تدبیری داخلی در سراشیبی ضعف قرار گرفته است. وابستگی فزاینده به خودروسازان چینی و نبود ارتباط پایدار با تولیدکنندگان مطرح، آن را به حیاط خلوت شرق آسیا تبدیل کرده است؛ وضعیتی که حتی نمایندگان مجلس و اعضای مجمع تشخیص نیز نسبت به آن هشدار داده‌اند.
به گزارش خودران، صنعت خودروسازی کشور به‌واسطه تحریم‌های خارجی و بی‌تدبیری‌های داخلی به‌شدت در موضع ضعف قرار گرفته است. صنعتی که روزگاری نه‌چندان دور صحنه رقابت خودروسازان کشورهای صاحب این صنعت بود، این روزها به حیاط‌خلوت چینی‌ها بدل شده است. هر چه بخواهند می‌دهند و با هر شرکتی که بخواهند کار می‌کنند. تولیدکنندگان داخلی هم در کویرِ انتخاب، به هر خواسته‌ای تن می‌دهند تا بتوانند محصولی جدید روی خط تولید بیاورند.
در این شرایط، علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص، با اشاره به این‌که «در صنعت خودرو سالانه ۹ میلیارد دلار تراز تجاری منفی وجود دارد»، تأکید می‌کند که «نمی‌توانیم به این شرایط ادامه دهیم». ضمن این‌که او اقتصاد دستوری، تعارض منافع، نااطمینانی‌ها در اقتصاد، تقدم برخی اهداف بر اهداف اقتصادی و در نهایت تحریم‌ها را از مشکلات اصلی اقتصاد ایران می‌داند.
مصطفی پوردهقان، عضو کمیسیون صنایع مجلس، نیز معتقد است که «وضعیت در حوزه خودرو از آن‌چه بوده بدتر شده است و در نحوه واردات و کاهش رشد تولید نیز نگرانی‌های شدیدی وجود دارد. با توجه به گلایه‌مندی نمایندگان مجلس از وزارت صمت، اگر این روند ادامه یابد، کمیسیون صنایع و معادن نیز توان دفاع از عملکرد آن را نداشته و قطعاً به سمت استیضاح وزیر حرکت خواهد کرد.»
آیا اعتراض و استیضاح چاره‌ساز است؟
این انتقادها در حالی صورت می‌گیرد که نه تازگی دارد و نه اتفاق خاصی پیرو آن‌ها رخ داده است. در واقع پرسش این است که آیا اعتراض و استیضاح چاره‌ساز است؟ پس چرا در سال‌های اخیر اثربخش نبوده و همه‌چیز بدتر شده است؟
واقعیت این است که به دلیل نحوه حکمرانی اقتصاد و قطع ارتباط مستمر، پایدار و با ثبات با خودروسازان بزرگ دنیا، خودروهای تولید داخل نه‌تنها از نظر کیفی و کمی رشد نکرده‌اند، بلکه با توجه به افزایش فاصله با تولیدات روز دنیا، به‌شدت عقب مانده‌اند. به همین دلیل، از یک سو، این خودروها حتا از برآورده کردن نیاز کیفی مصرف‌کنندگان داخلی عاجز مانده‌اند و از سوی دیگر، قافیه رقابت را به‌طور کل باخته‌اند.
در این شرایط، برای بازگشت به مسیر اصلی، هر چند اصلاح ساختارهای داخلی و تغییر دیدگاه حاکم لازم است، اما پیش از آن باید راه‌های ارتباطی محکم و پایدار با سایر کشورهای صاحب صنعت را پیدا کرد. بدون ارتباط و تعامل سازنده با صنعت روز دنیا، نمی‌توان توقع خاص و زیادی از خودروسازی داشت. تنها در سایه رقابت و همکاری با سایر کشورها می‌توان از این بن‌بست خارج شد.
در صورت بهبود روابط خارجی، حتا رفتار چینی‌ها نیز تغییر خواهد کرد. ادامه وضع موجود، نویدبخش روزهای روشن برای بازار خودرو نمی‌تواند باشد.
منبع: اسب بخار
