خرید خودروهای خودران در ایران؛ آینده‌ای نزدیک یا وعده‌ای دور؟
بازار خودروی ایران در میان رکود معاملاتی و نوسانات ارزی، در آستانه دگرگونی فناورانه بزرگی قرار گرفته است. در حالی که شرکت‌های جهانی از نسل پنجم خودروهای خودران رونمایی می‌کنند، پرسش اصلی بازار داخلی این است: آیا خرید خودروهای خودران در ایران ممکن است؟ و مهم‌تر، آیا زیرساخت فعلی اجازه ورود این فناوری را می‌دهد؟
به گزارش خودران، واقعیت بازار ایران نشان می‌دهد که هنوز مفهوم «خودران» از سطح نمایشگاه‌های بین‌المللی فراتر نرفته است. با وجود جذابیت این فناوری، قوانین، شبکه ارتباطی و وضعیت اقتصادی کشور مانع از ورود جدی خودروهای تمام‌هوشمند شده است. در حال حاضر، تنها چند نمونه نیمه‌هوشمند یا خودروهای دارای سیستم کمک‌راننده پیشرفته توسط واردکنندگان محدود و به‌صورت سفارشی وارد بازار شده‌اند—اما عرضه آنها محدود به طبقه لوکس و خودروهای بالای پنجاه هزار دلار است.
چالش اصلی خرید خودروهای خودران در ایران، زیرساخت داده و مخابرات است. خودروهای خودران برای تشخیص لحظه‌ای محیط نیاز به ارتباط پایدار 5G و سرویس GPS دقیق دارند، در حالی که این شبکه‌ها هنوز در مرحله آزمایشی و غیرپایدار هستند. بدون این بستر ارتباطی، حتی خودران‌های سطح دو و سه (دارای هوش کمکی) نیز با خطای تشخیص مسیر و مانع مواجه خواهند شد.
از سوی دیگر، مسئله نظارت قانونی بر رفتار هوش خودرو هنوز در ایران تعریف نشده است. در نبود دستورالعمل مشخص، گمرک و مراکز شماره‌گذاری نمی‌توانند به‌صورت رسمی مجوز تردد خودروهای کاملاً خودران را صادر کنند. همین خلأ، موجب شده بسیاری از واردکنندگان تمرکز خود را به سمت ارائه نسخه‌های نیمه‌هوشمند با قابلیت پارک خودکار یا کنترل بین خطوط تغییر دهند.
با این حال، تحلیلگران صنعت خودرو معتقدند که روند جهانی نمی‌تواند از ایران دور بماند. افزایش وابستگی خودروسازان داخلی به پلتفرم‌های برقی، نشانه‌ای از آغاز مسیر هوشمندسازی ناوگان حمل‌ونقل است. اگر سیاست‌گذاری در زمینه ارتباطات و تأمین داده‌های نقشه‌ای تسریع شود، بازار خرید خودروهای خودران در ایران می‌تواند ظرف سه تا پنج سال آینده به فاز عملی برسد. در آن صورت، رقابت میان برندهای چینی و اروپایی در بخش واردات می‌تواند تحول جدی در شتاب توسعه فناوری رانندگی هوشمند ایجاد کند.
