تخصیص ناعادلانه ارز به واردکنندگان تایر

وضعیت صنعت تایر و ظرفیت تولید

به گزارش خودران، صنعت تایر کشور با ظرفیت ۳۵۰ هزار تن فعالیت می‌کند و در سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار تن تولید داشته است که ۷۰ درصد نیاز داخلی را پوشش می‌دهد. بر اساس وعده‌های قبلی، به ازای هر کیلوگرم تولید، یک دلار ارز به تولیدکنندگان اختصاص می‌یافت، اما در عمل تنها حدود ۲۶۰ تا ۲۷۰ میلیون دلار تخصیص یافته و ۲۵ میلیون دلار کسری وجود دارد.

ورود تایرهای پرمصرف و بی‌ضابطه

گنجی تأکید کرد در حالی که بخش عمده واردات باید به تایرهای تخصصی مانند تایرهای راهسازی، معدنی و OTR اختصاص یابد، اما دولت به صورت بی‌محابا ارز در اختیار تجار گذاشته و آنها به جای تایرهای تخصصی، تایرهای پرمصرف خودروهای سبک مانند پراید و پژو وارد کرده‌اند که رقیب جدی تولید داخل شده‌اند.

وی افزود که هیچ ممنوعیت واقعی برای واردات تایر وجود نداشته و حتی در شرایطی که واردات آزاد اعلام شده، تجار سوءاستفاده کرده و تایرهای پرمصرف را وارد کردند.

نابرابری در تخصیص ارز و قیمت‌گذاری

رئیس انجمن تایر ایران با اشاره به تخصیص ارز گفت: برای تولید ۳۰۰ هزار تن تایر، ۳۰۰ میلیون دلار ارز دریافت شده اما واردکنندگان برای تنها ۳۰ هزار تن تایر، یک میلیارد دلار ارز گرفته‌اند. این تفاوت فاحش نشان‌دهنده خیانت به تولید داخل است.

در بازار داخلی، سازمان حمایت از مصرف‌کننده قیمت تایرهای داخلی را کنترل می‌کند و مشتری برای خرید باید کد ملی ثبت کند، اما واردکنندگان بدون نظارت و با هر قیمتی تایر وارداتی را می‌فروشند که موجب رقابت نابرابر شده است.

تفاوت در روند تخصیص ارز به تولیدکنندگان و واردکنندگان

گنجی افزود که در گذشته برای واردات باید تأییدیه عدم ساخت از وزارت صنعت گرفته می‌شد، اما با ادغام وزارت صنعت و بازرگانی، همه امور در دست تجار قرار گرفته و تولیدکنندگان در صف‌های طولانی برای تخصیص ارز منتظر می‌مانند، در حالی که واردکنندگان در کمتر از ده روز ارز دریافت می‌کنند. تولیدکنندگان گاهی تا پنج ماه در انتظار تخصیص ارز هستند.

وضعیت بازار و آینده صنعت تایر

وی با اشاره به اقدامات اخیر گفت که از ابتدای سال ۱۴۰۴ با پیگیری‌های انجام شده، جلوی واردات جدید تایر گرفته شده و سامانه واردات برداشته شده است. با این حال در بازار، برخی تایرهای وارداتی حتی ارزان‌تر از تولید داخلی عرضه می‌شوند که ناشی از کاهش قدرت خرید مردم است. به عنوان نمونه، قیمت یک جفت تایر پراید به سه میلیون تومان رسیده که برای مصرف‌کننده سنگین است.

انتقادات از واردکنندگان و درخواست حمایت دولت

گنجی واردکنندگان را متهم به سودجویی کرد و گفت: آنها تایر را ۳۵ درصد گران‌تر وارد و با چک‌های بلندمدت فروخته‌اند که رقیب جدی تولید داخل شده‌اند. این اقدام را جرم آشکار خواند و خواستار جریمه واردکنندگان شد تا شرایط رقابتی عادلانه شود.

نتیجه‌گیری و پیشنهادات

رئیس انجمن تایر ایران تصریح کرد: سیاست‌های فعلی دولت به جای حمایت از صنعت داخلی، به نفع تولیدکنندگان خارجی، به ویژه چین، عمل می‌کند. این مشکل محدود به تایر نیست و در بسیاری دیگر از کالاها نیز مشاهده می‌شود. برای حفظ تولید داخل، دولت باید سیاست‌های ارزی و تجاری خود را بازنگری کرده، تعرفه‌ها را ضابطه‌مند کند و به وظیفه ذاتی خود در حمایت از صنعت عمل نماید.