یاتاقان زدن موتور خودرو

یاتاقان زدن چیست؟

به گزارش خودران، یاتاقان‌ها قطعاتی حلقه‌ای شکل و بسیار دقیق هستند که بین میل‌لنگ و شاتون قرار می‌گیرند و مانع تماس مستقیم این قطعات می‌شوند. وظیفه اصلی یاتاقان‌ها، کاهش اصطکاک و جذب فشار ضربه‌ها در موتور است. این قطعات از آلیاژهایی با مقاومت بالا مانند برنج یا فولاد ساخته می‌شوند و برای کارکرد صحیح، نیازمند روانکاری مداوم با روغن موتور هستند.
یاتاقان زدن زمانی رخ می‌دهد که این قطعات به دلیل خرابی، فرسایش یا کمبود روغن نتوانند به‌درستی عمل کنند و تماس فلز با فلز بین میل‌لنگ و شاتون اتفاق بیفتد.

دلایل یاتاقان زدن موتور

مهم‌ترین عوامل بروز این مشکل عبارت‌اند از:

۱. کمبود یا کیفیت نامناسب روغن موتور

• کم بودن سطح روغن باعث قطع فیلم روغن روی یاتاقان‌ها می‌شود.
• استفاده از روغن بی‌کیفیت یا غیرمتناسب با توصیه سازنده نیز می‌تواند عامل اصلی خرابی باشد.

۲. خرابی پمپ روغن

پمپ روغن معیوب باعث کاهش فشار و جریان روغن در موتور شده و اولین آسیب جدی معمولاً به یاتاقان‌ها وارد می‌شود.

۳. گرفتگی فیلتر یا توری اویل پمپ

انسداد مسیر روغن باعث کمبود روانکاری و افزایش دمای یاتاقان‌ها می‌شود.

۴. عدم سرویس‌های دوره‌ای موتور

به تعویق انداختن تعویض روغن و فیلتر یا بی‌توجهی به هشدارهای سیستم روغن‌کاری، زمینه‌ساز یاتاقان زدن است.

۵. رانندگی با فشار یا دور موتور بالا

• رانندگی طولانی‌مدت در حالت دور موتور بالا
• شتاب‌گیری‌های ناگهانی
• رسیدن دور موتور به محدوده کات‌آف
  تمامی این موارد فشار مستقیم به یاتاقان‌ها وارد می‌کند.

نشانه‌های یاتاقان زدن

اگر یکی از این علائم را مشاهده کردید، باید بلافاصله موتور بررسی شود:

1. صدای تق‌تق یا چلق‌چلق از داخل موتور (بخصوص هنگام گاز دادن یا افزایش دور موتور)
2. کاهش محسوس قدرت موتور
3. بالا رفتن دمای موتور (آمپر آب)
4. کاهش فشار روغن (نمایش در نشانگر پشت آمپر)
5. ایجاد لرزش غیرعادی در موتور

چگونه از یاتاقان زدن جلوگیری کنیم؟

• استفاده از روغن موتور باکیفیت و طبق توصیه سازنده خودرو
• تعویض به‌موقع روغن و فیلتر (طبق کیلومتر یا زمان تعیین‌شده)
• کنترل دوره‌ای سطح روغن و رفع سریع هرگونه نشتی
• بررسی و سرویس پمپ روغن و توری آن
• اجتناب از رانندگی با دور موتور بالا به‌خصوص در زمان سردبودن موتور
• پرهیز از اعمال فشار ناگهانی به موتور و بارگذاری بیش از حد خودرو

جمع‌بندی

یاتاقان زدن موتور یکی از پرهزینه‌ترین خرابی‌های خودرو است که بیشتر به دلیل مشکلات روانکاری و فشار بیش‌ازحد به موتور رخ می‌دهد. نشانه‌هایی مانند صدای غیرعادی، کاهش فشار روغن و افت توان باید جدی گرفته شود. رعایت نکات ساده‌ای مثل استفاده از روغن مناسب، سرویس‌های منظم و رانندگی صحیح می‌تواند خطر این مشکل را به حداقل برساند و عمر موتور را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد.

سوالات متداول (FAQ)

۱. آیا استفاده از بهترین روغن موتور جلوی یاتاقان زدن را می‌گیرد؟
بله، اما باید حتماً با مشخصات توصیه‌شده سازنده خودرو مطابقت داشته باشد.

۲. یاتاقان زدن ناگهانی اتفاق می‌افتد؟
گاهی بله؛ خصوصاً زمانی که ناگهان سطح روغن کاهش پیدا کند یا پمپ روغن خراب شود.

۳. هزینه تعمیر یاتاقان زدن چقدر است؟
بسته به نوع خودرو و شدت آسیب، ممکن است به تعویض کامل موتور یا بازسازی اساسی نیاز باشد که پرهزینه است.