نشانههای خرابی کمکفنر و پیامدهای آن بر پایداری خودرو
خرابی کمک فنر فقط به کاهش نرمی یا افزایش صدا ختم نمی شود؛ این نقص مستقیما بر پایداری، ترمز، چسبندگی تایر، فرمان پذیری و ایمنی اثر می گذارد و در صورت بی توجهی می تواند خودرو را در پیچ، ترمزگیری و مسیرهای ناهموار وارد مرحله ناپایدار کند. بررسی نشانه های قطعی این خرابی برای پیشگیری از هزینه های سنگین و خطرات احتمالی ضروری است.
به گزارش خودران، اولین نشانه خرابی کمکفنر، کاهش کارایی میرایی است. کمکفنر سالم انرژی ارتعاشی فنر را در زمان مناسب تخلیه میکند. اما با کاهش فشار گاز، نشتی روغن یا خرابی پیستون، بدنه خودرو پس از عبور از ناهمواری وارد نوسانهای متعدد میشود.
اگر خودرو بیش از یک یا دو نوسان انجام دهد، میرایی بهطور قطعی مختل شده است.
نشت سیال هیدرولیکی و پایان عمر کمکفنر
کمکفنرهای هیدرولیکی برای ایجاد مقاومت به سیال فشرده متکی هستند. هرگونه نشتی از کاسهنمد یا بدنه باعث افت سطح روغن و حذف خاصیت میرایی میشود.
نشت روغن یک Failure Mode غیرقابل تعمیر است و کمکفنر روغنریزی شده باید بدون هیچ تأخیری تعویض شود.
اختلال در کنترل جرم هنگام پیچیدن
کمکفنر خراب توان کنترل رول بدنه را ندارد و در نتیجه وزن خودرو بیش از حد روی چرخهای بیرونی پیچ منتقل میشود.
این اختلال باعث میشود:
- پهلو دادن شدید خودرو
- کاهش فرمانپذیری
- تأخیر در واکنش فرمان
- احتمال لغزش یا فرار عقب
در خودروهای کراساوور به دلیل مرکز جرم بالاتر، این وضعیت شدیدتر دیده میشود.
افزایش مسافت ترمز و ناپایداری در ترمزگیری
کمکفنر نقش مستقیم در مدیریت وزن هنگام ترمزگیری دارد. نوع خرابیهای رایج:
- افزایش شیرجه بدنه (Brake Dive)
- کاهش چسبندگی چرخهای عقب
- مسافت توقف طولانیتر
- انحراف ناگهانی به یک سمت
در صورت ضعف یک کمکفنر نسبت به دیگری، نیروهای ترمز نامتقارن میشود و Directional Instability ایجاد میکند؛ وضعیتی بسیار خطرناک در حضور ABS.
افزایش ارتعاشات فرمان و لرزش کابین
کمکفنر معیوب نمیتواند ارتعاشات جاده را جذب کند، بنابراین انرژی ضربات به فرمان، داشبورد، صندلی و شاسی منتقل میشود.
این رفتار تنش اضافی به کل سیستم تعلیق وارد میکند.
کوبش شدید و ضربههای خشک
یکی از واضحترین نشانهها:
- کوبش
- ضربههای خشک
- صدای «تق» در ناهمواریها
این مشکلات ناشی از کاهش فشار داخلی، لقی پیستون و برخورد پیستون با انتهای کورس هستند و میتوانند به بوشها، طبقها، میل تعادل و شاسی آسیب بزنند.
ایجاد الگوی سایش غیرطبیعی روی تایرها
کمکفنر خراب باعث میشود تایر به طور صحیح روی سطح جاده نچسبد و این سایشهای غیرطبیعی را ایجاد میکند:
- سایش موجدار (Cupping)
- سایش لکهای
- سایش لبههای داخلی یا بیرونی
- کاهش شدید عمر لاستیک
تغییر ارتفاع یک سمت و کجشدن خودرو
پایینرفتن یک سمت خودرو نشانه جدی خرابی فنر، پیستون یا کل کمکفنر است که توزیع وزن را مختل کرده و پایداری را کاهش میدهد.
چرا ادامه رانندگی با کمکفنر معیوب خطرناک است؟
خرابی کمکفنر فقط کاهش راحتی نیست؛ بلکه باعث:
- افزایش تنش روی بوشها، طبقها و سیبکها
- کاهش دقت فرمان
- افزایش ناپایداری در سرعت بالا
- آسیب به اتصالات و شاسی
کمکفنر معیوب کنترل نوسانات عمودی چرخ را از حالت پایدار خارج کرده و ایمنی خودرو را کاهش میدهد.
کمکفنر یکی از قطعات اصلی ایمنی فعال خودرو است. تشخیص زودهنگام نشانههای خرابی و تعویض بهموقع آن یک الزام مهندسی برای حفظ پایداری و کاهش هزینه تعمیرات آینده است.