لاستیک‌سایی چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟
لاستیک‌ها تنها نقطه تماس خودرو با جاده هستند و نقش مهمی در ایمنی، کیفیت سواری و فرمان‌پذیری دارند. یکی از مشکلات رایجی که هم باعث کاهش عمر لاستیک و هم تهدیدی برای ایمنی است، لاستیک‌سایی یا ساییدگی غیرطبیعی تایر است. در این مطلب به‌طور کامل علت‌های لاستیک‌سایی، انواع آن و بهترین روش‌های جلوگیری را بررسی می‌کنیم.
لاستیک‌سایی چیست؟
به گزارش خودران، ساییدگی یکنواخت تایرها پس از مدت‌زمان مشخص استفاده، طبیعی است؛ اما زمانی که فقط یک بخش از لاستیک به‌طور غیرطبیعی دچار ساییدگی شود و سایر قسمت‌ها سالم بمانند، این پدیده لاستیک‌سایی غیرطبیعی نام دارد و نشانه وجود یک مشکل فنی در خودرو است.
دلایل لاستیک‌سایی
لاستیک‌سایی می‌تواند بر اثر عوامل مختلف ایجاد شود که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
۱. تنظیم نبودن باد لاستیک‌ها
- باد کم → ساییدگی کناره‌های لاستیک
- باد زیاد → ساییدگی وسط لاستیک
- اختلاف فشار بین چهار چرخ → توزیع نامتعادل نیرو و سایش غیرطبیعی
۲. بالانس نبودن چرخ‌ها
بالانس چرخ یعنی توزیع مساوی وزن بین همه نقاط چرخ. اگر چرخ‌ها بالانس نباشند، لرزش ایجاد شده و فشار نامتقارن باعث سایش زودرس تایر می‌شود.
۳. تنظیم نبودن زاویه چرخ‌ها
- تغییر زاویه کمبر: باعث سایش لبه داخلی یا خارجی تایر می‌شود.
- زاویه‌های کستر و تواین نامناسب نیز باعث تماس غیر صحیح لاستیک با جاده می‌شوند.
۴. خرابی سیستم تعلیق (فنربندی)
ضعیف یا خراب بودن فنرها و کمک‌فنرها باعث انتقال ضربات بیشتر به تایر و ساییدگی سریع‌تر آن می‌شود.
۵. خرابی جلوبندی و سیبک‌ها
خرابی سیبک چرخ یا قطعات جلوبندی باعث تغییر زاویه چرخ و در نتیجه ساییدگی یک‌طرفه لاستیک می‌شود.
۶. ضربه به شاسی خودرو
برخورد شدید یا تصادف ممکن است شاسی را کج کند که حتی پس از تعمیر هم باعث لاستیک‌سایی شود.
انواع لاستیک‌سایی
- ساییدگی کناره‌ها: معمولاً به دلیل کم بودن باد لاستیک.
- ساییدگی وسط لاستیک: بیشتر به علت باد بیش‌از حد تایر.
- ساییدگی لبه بیرونی یا داخلی: به دلیل به‌هم خوردن زاویه کمبر یا کستر.
روش‌های جلوگیری از لاستیک‌سایی
- تنظیم ماهانه فشار باد لاستیک‌ها
- بالانس کردن چرخ‌ها در زمان تعویض تایر یا پس از ضربه شدید
- انجام تنظیم فرمان و زوایای چرخ‌ها هر ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر
- بررسی دوره‌ای سیستم تعلیق و جلوبندی
- جابجایی دوره‌ای تایرها (روتیشن) برای سایش یکنواخت
- توجه به علائم هشدار مانند کشیده شدن فرمان به یک سمت یا لرزش محسوس در سرعت
علائم هشدار لاستیک‌سایی
- تغییر ظاهر آج لاستیک در بخشی خاص
- کشیده شدن خودرو به یک سمت
- لرزش فرمان در حین حرکت
- شنیدن صداهای غیرعادی از سیستم تعلیق یا جلوبندی
جمع‌بندی
لاستیک‌سایی غیرطبیعی نه‌تنها موجب کاهش عمر تایر و افزایش هزینه‌ها می‌شود بلکه هشداری جدی برای وجود مشکل فنی در خودرو است. با تنظیم منظم باد، بالانس و تنظیم زوایا، نگهداری صحیح سیستم تعلیق و جلوبندی می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد و ایمنی رانندگی را افزایش داد.
سوالات متداول (FAQ)
۱. لاستیک‌ها هر چند کیلومتر باید جابجا شوند؟
معمولاً هر ۱۰ تا ۱۵ هزار کیلومتر.
۲. آیا بالانس نبودن چرخ روی عمر لاستیک اثر دارد؟
بله، باعث لرزش و سایش غیرطبیعی می‌شود.
۳. چگونه بفهمیم لاستیک دچار ساییدگی غیرطبیعی شده است؟
اگر یک بخش خاص از سطح تایر بیش از سایر بخش‌ها صاف یا کچل شده باشد.
